Rencontre

Entre Còrdoas e Marnava, rotlavi suaud. Es una rota de campanha, e coma totas aquestas, lo rotlatge i es un pauc fluïd.
Lo solelh amadurava lo quitran que pegava a la goma dels pneus. La calor rajava. Las fenèstras de la veitura èran dubèrtas, aquò me donava l’impression agradiva d’èstre un pauc defòra, coma al volant d’una decapotabla.
La rota es longa per montar de Semalens en Carcin.
Aquí qu’aprèp una virada, a l’aurièra de la rota, a l’ombra d’un pibol naut, un òme fasiá de l’estòp. Un òme vièlh o que semblava vièlh, d’una barba grisa, un pauc rebeluda, dels pelses longs e retorçuts, un vièlh capèl de feutre sul cap, un pauc deslavat, una marrega negra sul braç, enfarinada de la posca dels camins, una camisa descolorada mas pròpra çà que là, de jean de tèla bruta. Aquel acotrament li donava mai qu’un aire de paure : un quicòm plen de dignitat aristocratica mesclada de simpatia.
Tot aquò faguèt que m’arrestèri.
Per tot bagatge, aviá una museta que desparava pas d’amb çò autre.
– Ont anatz ? damandèri.
– Sabi pas, benlèu ont anatz vos. me respondèt.
– Monti en Carcin, a Espedalhac tras Livernon, dins los Causses de Gramat.
– Va plan, me daissaretz a Cajarc, d’aquí m’arrengarai per montar duscas a Fijac.
Amb ma permession, pausèt sa marrega negra e sa museta sus la banqueta de darrièr e s’assetèt davant.
La convèrsa anava plan-planet coma la veitura.
Parlèrem de causa e autra per commensar. Non sabi cossí venguèrem a parlar de literatura, literatura francesa emai literatura occitana, d’istòria medievala. De fial en cordura, me trachavi que aquel òme sabiá fòrças causas, mas çò que me pivelava subretot, es que ne parlava coma se o aguèsse viscut, amb de detalhs extraordenaris de precision.
Nòstra convèrsa èra ara passionanta. Per mentir pas, me cal ben dire qu’escotavi mai que çò que parlavi. Fin finala, èra tan bèl lo plaser que me donava sa companhiá que lo menèri duscas a Fijac.
Quand lo pausèri dins lo baloard Juskiewenski, còsta los cais, me testimonhèt sa reconeissença pel servici que li aviá rendut en lo menant duscas aquí, e apondèt : « Vos vòli mercejar ! » . Anavi dire de non en pensant que m’anava pagar un veire al Cafè dels Glacièrs, aquí juste un pauc pus luènh, mas abans que poguèssi dire quicòm, sortiguèt de sa museta, plan meticulosament, coma quicòm de requist, un flaujòl, e sul pic, se metèt de jogar.
Eri enquèra al sèti al volant e el drech contra la portièra. La situacion èra quauque pauc estranha, talament que agachèri de tot costat sul parcatge per constatar amb solaç, que i avià pas degun.
Es alèra que, pus tranquil, me mainèri de sa musica : una musica canda, linda, escleta, blosa, poderosa, mas tanben un bricon exotica, originala, benlèu un aire medieval, pr’aquò me semblava pas despaïsaira. Aquel son que pareissiá venir de plan luènh, m’envelinava, me parlava al tresfons de mon èime coma jamai cap d’autras musicas avián sachut o far. Era quicòm de plan fòrt, pivelaire, se seriá dich un viatge dins lo temps.
Erem sols sul parcatge del baloard Juskiewenski, degun ausiguètz pas lo flaujòl de l’òme del capèl de feutre.
Podiái profitar plenament d’aquela suaudor prigonda que congreava lo son meravelhós de son instrument.
Tot a una fin, acabèt son jòc per una sortida virila, eleganta, mas prigonda de sensibilitat en arrestant sa musica al biais d’una borèia, coma o sabon far los musicians tradicionals. alèra, estremèt lo seu flaujòl magic amb totjorn tantas de precocions.
Aquí, las suspresas èran pas enquèra acabadas. Impausèt sas mans e diguèt la pregària. En respectatnt son acte de fe, foguèri fòrça estonat per las paraulas d’aquesta :
"Paire Sant,
Dieu dreiturièr dels bons esperits,
Que jamai as falhit ni mentit,
Ni errat ni dobtat,
Per paur de mòrt de prendre al mond de Dieu estranh
– Car non es del mond, ni-l mond non es de nos -
Dona nos a coneisher çò que tu coneishes
E amar çò que tu amas."
Una pregària en lenga nòstra, en lenga anciana que compreniái mal, mas que coneissiái per l’aver legida dins una antologia de poesia relegiosa ont disán que èra una pregària catara.
Gaitavi aquel òme estant a pregar, èra d’una granda beltat, s’ausavi, e o ausi, diriá dieusenca. Me mainèri alèra de las cicatrises e de las cramaduras prigondas que disondravan sa cara, sas mans tanben, montavan pels braces, davalavan pel còl per s’amagar jos sa camisa.
Sa pregària dicha, l’òme se carguèt sa marrega negra, se montèt la museta sus l’espatla, e d’un anar leugièr, leugièr, s’engulhèt dins la carrièra que fa angle ambe "Los Glacièrs" ont lo perdèri de vista.
Eri aquí, tot estabosit de l’esmeravilhament que m’aviá porgit quand aguèri, subran, enveja de lo veire enquèra. M’avancèri en galopant devèrs aquela carrièra, lo vegèri pas. Curiós, veniá juste de i dintrar. M’avancèri cap a la Plaça Vival, un òme e una femna caquetavan davant l’especiariá dels Cordelièrs, lor damandèri se avián pas vist mon òme en lor ne faguent una descripcion en quatre paraulas :
– "Non, nous n’avons vu personne, et nous sommes là depuis plus de demi-heure".

Sèrgi IRONDÈLA Setembre de 1995