NOSTRE-SENHE, SANT PEIRE E LA GARDAIRA D’AUCAS - Antonin Perbosc

, par Claude Vertut

NOSTRE-SENHE, SANT PEIRE E LA GARDAIRA D’AUCAS
(Notre Seigneur, saint Pierre et la gardeuse d’oies) (1)

Nòstre-Senhe e sant Pèire èran bèlcòp amics. Se disiàn francament, sens cinquantenejadas, tot çò qu’aviàn de mai secret dins lors pensadas. Sus la terra fasiàn dé longas passejadas ; quora ensà, quora enlà, per veire los trafics del monde d’aici-bas, tot 10 tren de la vida. Amb aco, mai d’un cop arribava qu’èran pas trop d’acordi sus quicom ; mas, la causa escalsida, sant Pèire vesià lèu, de drech o de bistòrt, qu’èra totjorn el qu’avià tort. Aici qu’un jorn diguèt al Subre-Mèstre : « Senhe, es pas vertat qu’es bon que cadun tot s’ensenhe / en s’i fasquent de son si-cap ? Tos Evangèlis, ieu n’ai pas oblidat cap ; n’ mas se sabi quicom à fons, ai l’ideiassa que tot co qu’ai poscut ensacar dins ma biassa m’es pas vengut d’aqui, nimai dels libres bèls, vièls e novèls,
qu’ai legits e romiats à pena degalhada.M’es vengut mai-que-mai, e beleu solament, de mon esperiment. Auras bel me retraire autant sabentament que se pòsque, rodal per rodal, piada à piada, un camin ont jamai mas cambas m’an menat, acò ’s res : acòs es quand i aurai caminat que saurai de que vira... Atal de tota causa, »
Nòstre Senhe sosquèt una pichona pausa ;
pèi, diguèt : « A, Pèiràs ! Cadun torna à son si ! Tu done, coma Tomàs, per plan saber, plan creire, - , vos de tos dets tocar, ambe tos èls vos veire.
Es pas tròp catolic, co que dises aqui.
Cal te prene coma es ; empacha pas qu’es brave... — Qu’aquela bravetat de tos pecats te lave !
— Mas ont ne vos venir ? I a pas, dins ton capas, quicom mai que vos dire ?
(1) Notre-Seigneur et saint Pierre voyageant ensemble sur terre avaient échangé leurs rôles. Saint Pierre, devenu Dieu pour la journée, se voit ainsi contraint de garder les oies d’une paysanne qui va se rendre avec son compagnon -à la « vota » de Sauveterre.

— O si ! mas qu’ausi pas
— E parla : qu’es aco, pauròt, que te tracassa ?
— A ! Senhe, m’es venguda una fola envejassa : voldriai, s’i es consent, èstre Dins un pauquet,
10 temps de far rostir al aste una tortora,
res qu’una oreta !
— A ba J Que vos que siasque una ora ?
Escota, aici mejorn ; pausa aqui ton saquet, dinnem ; e pèi seràs Dius tota la jornada ? » Aprep un bon galet, finida la dinnada, Nòstre-Senhe digııét :
« Sant Pèire, ara qu’es Dius, mestre ensus e debas ; dels morts amai dels vius, m’ocupi plus de res, del cèl ni de la glèia ;
n’auràs qu’à comandar, fairai co que voldràs.
— E-ben, diguet sant Pèire, as aqui mon ideia.
Iò me vau abilhar e tu t’abilharàs coma los ornes de la terra.
Uèi, se m’engani pas, es vòta à Sajvatèrra ;
vos qu’i anguém ?
— Iò, per acòs, i tèni pas.
•— I cal anar.
— E-ben, anguem-i ; ont que vire ta volontat, i vau ; mas te podi ben dire que de te sègre aqui me plai pas talament. »
Se n’ van à Salvatèrra. En davalant la costa,
vestits en paisans, aqui que passan costa una pastra d’aucats gardant polidament son tropèl espandit sul bora I d’una gresa.
« Adius, pastra !
— Adissiatz !
— Escota aici ’n moment, diguèt sant Pèire à la joventòta suspresa,
en sautant del camin sul terme del boral ;
e que fas done aqui, diga, paura mainada,
pecaire, tota abandonada,
sola, un jorn coma auèi, per aquel genibi’al ?
— Çò que fau ? Oc vesètz : e, gardi aquel bestial !
— De que ? Gardar d’aucalha un dimenge de vota ? Polideta coma ès, s’èras pas una piota,
fariàs la farandòlà ! Entendes pas, aval,
lo tambor, la timbala e los pif l’es del bal ?

— Los entendi ben pron ; i voldriai ben pron ėsire ;
mas goja n’es pas mèstra !
— E qu’es aquel pauc-val que te fa randolar coma acò pel cau1pèstre à l’ora ont se durbis 10 branle ? Vai-i, vai !
16, s’as pou de quicòn1, t’i acompanharai.
Vèni ; i anam sul còp
— E, demandi pas mai !
Que se fote ! Dira co que voldra 10 mèstre ;
vos vau sègre, diguèt la joventa.
— Aco rai,
i faguèt Nòstre-Senhe, alavetz ; mas, las aucas,
qual las te gardarà ? Son belèu las limaucas o los grels, o belèu, qual sab ? los cotorlius ?
— Ap, las aucas, seràn à la garda de Dius ! »
` Nostre-Senhe diguėt : « As entendut, sant Peire ? _ : - A1 loc d’anar dansar aqui te pòdes sèire.
Sus terra coma al cèl se cadun fa co seu,
tot va plan, si que non tota òbra es malmenada : as volgut èstre Dius ? Garda las aucas, rneu..
Io me n’ vau à la vòta amb aquela mainada. »

Source : Société des études du Lot : 1953/01 (T74,FASC1)-1953/03.
Description : Collection numérique : Fonds régional : Midi-Pyrénées
Droits : domaine public
Identifiant : ark :/12148/bpt6k97708570