La Devòta e la Panturla

, par Claude Vertut

La Devòta è la Panturla.
Contes Atal
Antonin Perbosc
Una nèch, una vièlha filha
plan devota somièt que Nòstre Sénher al cèl
l’apelava. Sul cop, aqui la que s’abilha
ambe tòt çò qu’a de mai bel,
e part pel paradis, lo rossinhòl piucèl,
contenta coma una capurla.

En camin, rencontrèt una vièlha panturla
qu’avià prestat son cuol, per pichon revengut,
a totes los que, pauc o pro, n’aviàn volgut ;
e la panturla i demander : « Ont vas tant viste ?
— Al cèl. — Espèra-me, que, se vols, te siegrai.
 Tu, me vols siègre al cèl ? Que lo bon Dius t’assiste
mas creses que voldrà t’i recèbre ? Jamai,
aprèp la vida qu’as rnenada sus la terra !
— Espèra-me un pauquet, te disi ; aquo veirem
amont naut, quand i arribarem. »

D’albas a solelhs colcs landrant de comba en serra,
correguèron quai sab quant de temps... Per la fin,
dins un clop orbencos catat de laparassa,
aqui que te van veire al bord de lor camin,
un troc de portanèl traucant la muralhassa
d’un ostalàs grand, grand a i claure un pais.
Se diguèron : « Diu èstre aquo, lo paradis. »
Amai plan vertat èra ;
èra lo paradis, i èran a l’endalièra.

La devota sul còp se botèt a ginols,
se signet, preguèt Dius, cap din e pots tremols,
mentre que la panturla, anant drech a la porta,
tustava : tran ! tran ! tran ! « Quai maca de la sòrta ? »
cridèt sant Pèire. — Es io, diguèt ela. — Que vols ?
 Dintrar al paradis. — Me cal saber se pos.
Parla, qu’as fach sus terra ? — Ai totjorn fach tampona ;
n’ai desprofechat res de çò que Dius nos dona,
sant Pèire, ai plan dançat, plan manjat, plan begut,
e m’an tocat l’ausèl totes los qu’an volgut.
 Dintra. »

Alavetz lo sant diguèt a la devòta :
« E tu, que venes quèrre ? » Aponchugant la pòta,
aquesta sospirèt, amb un mistic agach :
« Voli lo paradis. — E, sus terra, qu’as fach ?
— Ai totjorn plan pregat, plan junat ; l’ama canda,
ai totjorn fach tôt ço que la Glèisa comanda ;
n’ai fach cap de pecat ni gros nimai menèl ;
pas un sol mancament n’a desondrat ma vida.
 E diga, amb aquo, tu, que n’as fach, de l’ausèl ?
 Ò ! grand sant Pèire, aquò, me’n soi jamai servida,
en me rescondent plan, res que per... far pipi.
 De que ! pas un, un sol de tos jorns misérables,
s’es pas un quite còp dubèrt per tos semblables ?
t’a servit qu’a pissar ? Fot-me lo camp d’aici,
pissaira de mon cuol ! vai te’n cagar al diables ! »
(4.9.1916)